Daniel Bernoulli (1700 - 1782) urodził sie
w Groningen (Holandia), gdzie jego ojciec Jan pracował
do roku 1705. Daniel uczył się matematyki u ojca i u
starszego brata Mikołaja II (1695 - 1726). Jednocześnie
studiował medycynę i w roku 1721 złożył w Bazylei
przepisane egzaminy i obronił rozprawę na temat
oddychania. Pewien czas spędził we Włoszech, celem
doskonalenia się w praktyce lekarskiej i tamże w roku
1724 wydał Studia matematyczne, które przyniosły
mu rozgłos. Wkrótce powołany został z bratem Mikołajem
do Petersburskiej Akademii Nauk, w której czynny był od
jesieni 1725 r. około ośmiu lat. Według umowy Daniel
Bernoulli miał obowiązek zajmowania się fizjologią i
zastosowaniem do niej metod matematycznych; badania w
tym kierunku, przede wszystkim nad mechaniką ruchu
zwierząt, zapoczątkował Włoch G. Borelli (1608-1679).
Fizjologią D. Bernoulli zajmował się zresztą tylko przez
krótki czas, na ogół interesował się mechaniką, fizyką i
matematyką.
W roku 1728 oficjalnie przeszedł ze stanowiska
profesora akademickiego fizjologii na stanowisko
profesora matematyki. Wróciwszy w r. 1733 do Bazylei,
otrzymał na tamtejszym uniwersytecie katedrę anatomii i
botaniki i dopiero od r. 1750 objął katedrę fizyki.
Akademia Petersburska utrzymała w mocy, po wyjeździe D.
Bernoulliego, jego prawo do godności członka honorowego
(zagranicznego) i dożywotniej pensji; do końca życia
pozostawał w związkach naukowych z nią, publikując w jej
wydawnictwach większą część swych prac.
Dla postępu nauk matematyczno-fizycznych wielkie
znaczenie miała jego korespondencja naukowa, w
szczególności zaś trwająca około 40 lat korespondencja z
Eulerem, której podstawowa treść znalazła się stopniowo
w drukowanych pracach obu korespondentów.
W Petersburgu D. Bernoulli przygotował większą
pracę z hydrodynamiki, zawierającą opis wielu
doświadczeń i badanie teoretyczne wielu problemów. W
ostatecznej redakcji to klasyczne dzieło, w którym
mechanika cieczy i gazów po raz pierwszy potraktowane
zostały jako oddzielna dyscyplina, wyszło w Strasburgu w
r. 1738 pod tytułem Hydrodynamika, czyli
studia nad siłami i ruchami cieczy (Hydrodynamica
sive de viribus et motibus fluidorum commentarii).
Podane było w nim, między innymi, znane obecnie każdemu
inżynierowi-hydraulikowi równanie Bernoulliego,
wyrażające zależność między ciśnieniem i prędkością
idealnej ciężkiej cieczy na danej głębokości pod jej
powierzchnią. |