|
Pitagoras, Pitagoras z Samos, Pythagoras, urodzony
ok. 580 p.n.e., zm. ok. 496 p.n.e., gr. matematyk i
filozof; przyczynił się znacznie do rozwoju matematyki i
astronomii, był twórcą kierunku filozoficznego zw.
pitagoreizmem. Pitagoras nie pozostawił żadnych prac
i o jego działalności wiadomo niewiele. Trudno jest
wyodrębnić odkrycia samego P. spośród tych, których
dokonali jego uczniowie i następcy, nazywający siebie
ptagorejczykami.
Tradycja przypisuje P. zapoczątkowanie zarówno
idei filozoficznych jak i naukowych, podjętych następnie
przez pitagorejczyków. Założony przez P. ok. 530 p.n.e.
w Krotonie (kolonia gr. w południowej Italii)
religijno-polityczny związek miał w swym dorobku znaczne
osiągnięcia naukowe. Związek ten zyskał później miano
szkoły pitagorejskiej i przetrwał do połowy IV w. p.n.e.
Wiadomo, że P. wiele podróżował. W Fenicji i Babilonie
miał okazję poznać dokonania tamtejszych matematyków i
przenieść myśl matematyczną Egipcjan i Babilończyków do
Grecji. Jak świadczą zachowane tabliczki z pismem
klinowym, twierdzenie zw. twierdzeniem Pitagorasa
znane było Babilończykom na długo przed Pitagorasem. Nie
był on więc odkrywcą tego twierdzenia, ale
prawdopodobnie je udowodnił. Babilończycy znali również
złoty podział odcinka.
Pentagram - znak pitagorejczyków - występuje na
tabliczkach babilońskich. Wiadomości o średniej
arytmetycznej, geometrycznej i harmonicznej, zastosowane
przez P. w muzyce, przejął on również od matematyków
babilońskich. Pitagorejczycy stworzyli jednak szczególne
metody badania naukowego. Matematykę łączyli ściśle z
filozofią, ich wiedza była usystematyzowana, a nowe
pojęcia wprowadzali na podstawie logicznego rozumowania,
tworząc elementy podstaw matematyki. Szczególne
znaczenie przypisywali liczbom. Ich mottem było: "wszystko
jest liczbą".
Od pitagorejczyków pochodzi podział na liczby
parzyste i nieparzyste. Liczby przedstawiali w formie
figur geometrycznych, układając je z kamyków na piasku,
co pozwoliło im znaleźć sumy prostych ciągów
arytmetycznych (liczby trójkątne i kwadratowe jako sumy
szeregów ( l+2+...+n; 1+3+...+(2n+1)).
Pitagorejczycy odkryli wiele własności liczb i
można ich uznać za twórców początków teorii liczb.
Wiedzieli o istnieniu liczb niewymiernych, ale
zobowiązani byli do zachowania tego w tajemnicy.
Istnienie liczb niewymiernych było niezgodne z
ich filozofią, niezgodne z harmonią świata, w którym
liczby naturalne odgrywały wg nich szczególną rolę. |
